Uszkodzenie łąkotki - klasyfikacja

Uszkodzenie łąkotki można klasycznie podzielić na 5 rodzajów. Zanim rozpoczniesz, możesz zapoznać się z anatomią łąkotek opisaną w podlinkowanym artykule.


1. Uszkodzenie poprzeczne (ryc. Radial Tear):

Uszkodzenie jest prostopadłe do plateau piszczeli i długiej osi łąkotki (jak na rysunku) i rozciągają się od wewnętrznej krawędzi do obwodu. Ten typ rozdarcia można z grubsza przedstawić jako cięcie nożem do pizzy, które odcina się na zewnątrz i zaburza napięcie poprzecznych włókien łąkotki, powodując utratę funkcji z dodatkową możliwością "rozciągania" łąkotki. Promieniste uszkodzenia zwykle zaczynają się wzdłuż beznaczyniowej, białej strefy łąkotki i dlatego goją się słabo albo w ogóle. Więcej badań dotyczących procesu gojenia się tego typu uszkodzenia łąkotki znajdziecie tutaj, oraz tutaj

2. Uszkodzenia podłużne (ryc. Horizontal Tear):

Uszkodzenia podłużne natomiast biegną równolegle do obwodowej osi łąkotki i podążają za wiązkami kolagenu, które tworzą znaczną część konturu łąkotki. Można je dalej podzielić na poziome i pionowe w zależności od pierwotnego kierunku pęknięcia. Pionowe rozdarcie można z grubsza zobrazować jako nacięcie otwieraczem do puszek, przecinające łąkotkę. Dzieli rozdarty menisk na część środkową (wewnętrzną) i obwodową (zewnętrzną).
Do 90% uszkodzeń przyśrodkowej łąkotki i 83% uszkodzeń łąkotki bocznej w tylnym rogu łąkotki jest związanych z równoczesnym rozdarciem więzadła krzyżowego przedniego (ACL).

3. Uszkodzenia podłużne poziome (ryc. Vertical Horizontal Tear):

Uszkodzenia podłużne poziome biegną równolegle do plateau piszczeli i rozciągają się na zewnątrz, dzieląc łąkotkę na fragmenty górne i dolne. Uszkodzenia te zwykle występują u starszych pacjentów na tle choroby zwyrodnieniowej stawów bez inicjującego urazu. Więcej o zwyrodnieniach łąkotek przeczytasz tutaj. Torbiele okołołąkotkowe są silnie związane z całkowitymi poziomymi uszkodzeniami, prawdopodobnie z powodu bezpośredniej komunikacji stawowej; mogą prezentować się jako namacalna masa.



Uszkodzenia łąkotki

4. Pęknięcia ukośne (ryc. Horizontal Flap Tear)

W rzeczywistości uszkodzenia podłużne zwykle nie są ani poziome, ani pionowe, ale rozciągają się pod kątem do powierzchni stawowej kości udowej lub piszczelowej. Takie podłużne pęknięcia natomiast najlepiej określa się jako pęknięcia ukośne.


5. Pęknięcia złożone (ryc. Complex Tear, Parrot Break Tear, Bucket Handle Tear)

Istnieje mnóstwo często występujących wariantów pęknięć, których nie można jednoznacznie zaklasyfikować do kategorii poprzecznej lub podłużnej. Rozerwanie/oderwanie korzenia to zazwyczaj rozdarcie zorientowane promieniście na połączeniu między rogiem grzbietowym a korzeniem łąkotki; często powodują obwodowe wysunięcie korpusu łąkotki z powodu sił działających na niestabilną łąkotkę, której nagle brakuje tylnego zakotwiczenia kostnego.  Dotykają zdecydowanie częściej łąkotki przyśrodkowej (87%) niż łąkotki bocznej (13%)

Uszkodzenie typu "rączka od wiadra" (ryc. Bucket Handle Tear) to centralnie przesunięte pionowe, podłużne uszkodzenie. W zależności od umiejscowienia przemieszczonego segmentu może to spowodować „przyklejenie” lub „zablokowanie” kolana, ograniczając ogólny zakres ruchu. Ten wzór pęknięć jest również 7 razy częstszy na łąkotce przyśrodkowej niż na łąkotce bocznej. 

Natomiast pęknięcie typu dzioba papugi to uszkodzenie poprzeczne, które zaczyna zakrzywiać się wzdłużnie, powodując przemieszczenie płata rogu łąkotki. (ryc. Parrot Break Tear)

Strzępienie łąkotki  to nieregularna granica łąkotki (zwykle wewnętrzna wolna granica) bez wyraźnego rozdarcia, co zwykle jest spowodowane przewlekłymi zmianami zwyrodnieniowymi, ale może również wystąpić u młodych pacjentów bez utraty chrząstki. (ryc. Free Edge Fraying)