Introwertyk i ekstrawertyk to dwie najbardziej zakorzenione w popkulturze składowe temperamentu. W tym artykule przedstawię podstawowe cechy różnicujące obie części wielkiego tortu, którego kawałki składają się wspólnie na ludzką osobowość.
U Introwertyków, wg Eysencka, mamy podwyższony poziom aktywacji i słabe hamowanie. Oznacza to, że dużo mniejsze bodźce są dla nich stymulujące i później dużo trudniej im jest je wyhamować. Dlatego też są osobami stosunkowo ostrożnymi jeśli chodzi o wchodzenie w interakcje. Introwertycy szybko przekraczają poziom "bezpiecznej stymulacji" w której czują się dobrze dlatego też unikają zwiększonej liczby kontaktów czy bodźców. Odwrotnie z ekstrawertykami - mamy obniżony poziom aktywacji i szybkie hamowanie w związku z czym ciężko jest im dotrzeć i przekroczyć próg "bezpiecznej stymulacji" dlatego też poszukują jak największej liczby bodźców. U introwertyków dominuje część przywspółczulna autonomicznego układu nerwowego (ta odpowiadającą za wyciszenie) a u ekstrawertyków część współczulna (odpowiedzialna za pobudzenie).
Dominującym szlakiem nerwowym u introwertyków jest szlak, w którym neuroprzekaźnikiem jest acetylocholina (obniża ciśnienie krwi, zmniejsza częstość akcji serca) u ekstrawertyków ten szlak, w którym neuroprzekaźnikiem jest dopamina ("przekaźnik przyjemności"). Badania wykazały, że po wyciśnięciu kropli cytryny na język, u introwertyków stwierdza się większe wydzielanie śliny, niż u ekstrawertyków. Wynika to z bardziej aktywnego tworu siatkowatego u introwertyków. (jest to struktura która kontroluje, pobudza/zwalnia procesy umysłowe) Ze względu na wyższy potencjał pobudzenia i niższy potencjał hamowania, introwertycy łatwiej i szybciej wytwarzają odruchy warunkowe, niż ekstrawertycy.
Introwertyk i ekstrawertyk a przetwarzanie bodźców.Można sobie to sprawdzić np. tutaj ale nie odpowiadam za rzetelność i trafność tego testu.
Więcej ciekawych artykułów na blogu.
Źródła:
Biologiczne uwarunkowania PEN. W: Jan Strelau: Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13423-2
Mapowanie mózgu:Czy rodzimy się introwertykami?. W: Marti Olsen Laney: Introwertyzm to zaleta. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2005. ISBN 83-7301-542-6.